مثنوی معنوی مولوی
دیباچه ، دفتر اول ، دوم و سوم کتاب مثنوی معنوی مولانا جلال الدین بلخی
دفتر اول مثنوی معنوی
>>> لیست اشعار دفتر اول بخش " آمدن رسول روم و دیدن کرامات عمر "
آمد او آنجا و از دور ایستاد / مر عمر را دید در لرز اوفتاد
>>>لیست اشعار دفتر اول بخش " مرتد شدن کاتب وحی "
پیش از عثمان یکی نَسّاخ بود / کو به نسخِ وحی جدّی می نمود
بلعمِ باعور را خلقِ جهان / سُغبه شد مانند عیسیِ زمان
لیست اشعار دفتر اول بخش " نخچیران و شیر "
گفت : آری ، گر وفا بینم ، نه مکر / مکرها بس دیده ام از زید و بکر
جمله گفتند ای حکیم با خبر / الحذر دع لیس یغنی عن قدر
گفت : آری گر توکل رهبر است / این سبب هم سنت پیغمبر است
لیست اشعار دفتر اول بخش " پیر چنگی و عمر "
آن شنیدستی که در عهد عُمَر / بود چنگی مطربی ، با کَرّ و فَر
گفت پیغمبر که : نَفحَت های حق / اندرین ایام می آرد سَبَق
مصطفی روزی به گورستان برفت / با جنازۀ مردی از یاران برفت
لیست اشعار دفتر اول بخش " خدو انداختن "
از علی آموز اخلاص عمل / شیر حق را دان مُطَهّر از دَغَل
گفت : فرما یا امیرالمومنین / تا بجُنبد جان به تن در چون جَنین
گفت : من تیغ از پیِ حق می زنم / بندۀ حقم ، نه مأمورِ تنم
من چنان مَردم که بر خونیِ خویش / نوشِ لطف من نشد ، در قهر نیش
لیست اشعار دفتر اول بخش " خلیفه کریم تر از حاتم طایی "
یک خلیفه بود در ایام پیش / کرده حاتم را غلامِ جُودِ خویش
یک شب اعرابی زنی مر شُوی را / کفت و از حَد بُرد گفت و گوی را
بهرِ این گفتند دانایان به فن / میهمان مُحسِنان باید شدن
لیک نادر طالب آید تا فروغ / در حقِ او نافع آید آن دروغ
لیست اشعار دفتر اول بخش " رفتن گرگ و روباه در خدمت شیر "
شیر و گرگ و روبهی بهر شکار / رفته بودند از طلب در کوهسار
گفت شیر : ای گرگ این را بخش کن / مَعدِلت را نو کن ای گرگِ کُهُن
آن یکی آمد دَرِ یاری بزد / گفت یارش : کیستی ای مُعتَمَد
لیست اشعار دفتر اول بخش " عاشق شدن پادشاه "
بشنوید ای دوستان این داستان / خود حقیقت نقد حال ماست آن
شه چو عجز آن حکیمان را بدید / پا برهنه جانب مسجد دوید
لیست اشعار دفتر اول بخش " مرد بازرگان و طوطی "
بود بازرگان و ، او را طوطیی / در قفص محبوس ، زیبا طوطی
قصه طوطی جان ، زین سان بود / کم کسی ، کو محرم مرغان بود ؟
چونکه تا اقصای هندستان رسید / در بیابان ، طوطی چندی بدید
صاحبِ دل را ندارد آن زیان / گر خورَد او زَهرِ قاتل را عِیان
لیست اشعار دفتر اول بخش " مرد بقال و طوطی "
بود بقالی و وی را طوطیی / خوش نوایی ، سبز گویا طوطیی
لیست اشعار دفتر اول بخش " پادشاه جهود و نصرانیان "
بود شاهی در جهودان ظلم ساز / دشمن عیسی و نصرانی گداز
او وزیری داشت گبر و عشوه ده / کو بر آب از مکر بر بستی گره
لیست اشعار دفتر اول بخش " پادشاه جهود دیگر "
بعد از این خون ریز درمان ناپذیر / کاندر افتاد از بلای آن وزیر
آن جهود سگ ببین چه رای کرد / پهلوی آتش بتی بر پای کرد
یک زنی با طفل آورد آن جهود / پیش آن بت ، و آتش اندر شعله بود
آن دهان کژ کرد و از تسخر بخواند / نام احمد را ، دهانش کژ بماند
لیست اشعار دفتر اول بخش " پرسیدن پیغامبر "
بعد از این خون ریز درمان ناپذیر / کاندر افتاد از بلای آن وزیر
آن جهود سگ ببین چه رای کرد / پهلوی آتش بتی بر پای کرد
یک زنی با طفل آورد آن جهود / پیش آن بت ، و آتش اندر شعله بود
آن دهان کژ کرد و از تسخر بخواند / نام احمد را ، دهانش کژ بماند
دفتر دوم مثنوی معنوی
لیست اشعار دفتر دوم بخش " امتحان پادشاه "
(843) پادشاهی دو غلام ارزان خرید / با یکی ز آن دو ، سخن گفت و شنید (844) یافتش زیرک...
(864) آن غلامک را چو دید اهلِ ذکا / آن دگر را کرد اشارت که بیا (865) کافِ رحمت گفتمش...
(905) گفت : نه ، وَالله و بِاللّهِ العظیم / مالِکُ المُلک و به رحمن و رحیم (906) آن خدایی...
1047) پادشاهی ، بنده ای را از کرَم / برگزیده بود بر جملۀ حَشَم 1048) جامگیِ او وظیفۀ چل امیر...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " انکار فلسفی "
1633) مُقریی می خواند از روی کتاب / ماوُکُم غَورا ، ز چشمه بندم آب 1634) آب را در غَورها...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " انکار موسی "
1720) دید موسی یک شبانی را به راه / کو همی گفت : ای گزیننده اله 1721) تو کجایی تا...
1750) وحی آمد سوی موسی از خدا / بندۀ ما را ز ما کردی جدا 1751) تو برای وصل کردن...
1772) بعد از آن در سِرّ موسی حق نهفت / رازهایی کآن نمی آید بگفت 1773) بر دلِ موسی سخن...
1816) گفت موسی : ای کریمِ کارساز / ای به یک دَم ، ذکرِ تو عُمرِ دراز 1817) نقشِ کژمژ...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " بیدار کردن معاویه "
2604) در خبر آمد که آن معاویه / خُفته بُد در قصر ، در یک زاویه 2605) قصر را از...
2612) گفت : هنگامِ نماز آخر رسید / سویِ مسجد زود می باید دوید 2613) عَجّلوا الطّاعاتِ قبلَ الموت گفت...
2617) گفت : ما اوّل فرشته بوده ایم / راهِ طاعت را به جان پیموده ایم 2618) سالکانِ راه را...
2652) گفت امیر او را که اینها راست است / لیک بخشِ تو از اینها کاشت است 2653) صد هزاران...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " جوحی و کودک "
3116) کودکی در پیشِ تابوت پدر / زار می نالید و برمی کوفت سر 3117) کِای پدر آخر کجاات می...
3155) کِنگِ زَفتی ، کودکی را یافت فرد / زرد شد کودک ز بیمِ قصدِ مرد 3156) گفت : ایمن...
3163) یک سواری با سِلاح و بس مهیب / می شد اندر بیشه بر اسبِ نَجیب 3164) تیراندازی به حکم...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " خاریدن روستایی "
روستایی گاو در آخُر ببست / شیر ، گاوش خورد ، بر جایش نشست
صوفی ای در خانقاه از رَه رسید / مرکبِ خود بُرد و در آخُر کشید
بود شخصی مُفلِسی بی خان و مان / مانده در زندان و بندِ بی امان
(614) با وکیلِ قاضیِ اِدراک مند / اهلِ زندان در شکایت آمدند (615) که سلامِ ما به قاضی بَر...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " عیادت پیامبر از صحابی "
2141) از صحابه خواجه ایی بیمار شد / واندر آن بیماریَش چُون تار شد 2142) مصطفی آمد عیادت سویِ او...
2156) آمد از حق سویِ موسی این عتاب / کاِی طلوعِ ماه دیده تو ز جیب 2157) مُشرِقت کردم ز...
2167) باغبانی چون نظر در باغ کرد / دید چون دُزدان به باغِ خود سه مرد 2168) یک فقیه و...
2212) این عیادت از برای این صِله ست / وین صِله از صد محبّت حامله ست 2213) در عیادت شد...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " شکایت کردن پیرمرد به طبیب "
3088) گفت پیری مر طبیبی را که من / در زَحیرم از دِماغِ خویشتن 3089) گفت : از پیری است...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " اعرابی و فیلسوف "
3176) یک اعرابی بار کرده اُشتری / دو جوالِ زَفت از دانه پُری 3177) او نشسته بر سرِ هر دو...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " منافقان و مسجد ضرار "
2825) یک مثالِ دیگر اندر کژ روی / شاید اَر از نقلِ قرآن بشنوی 2826) این چنین کژ بازیی در...
2848) بر رسول حق فسونها خواندند / رَخشِ دَستان و حِیَل می راندند 2849) آن رسولِ مهربانِ رَحم کیش /...
2888) تا یکی یاری ز یارانِ رسول / در دلش انکار آمد ز آن نُکول 2889) که چنین پیرانِ با...
2911) اُشتری گم کردی و جُستیش چُست / چون بیابی چون ندانی کانِ توست 2912) ضاله چه بوَد ؟ نافۀ...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " هلال پنداشتن خیال "
ماه روزه گشت در عهدِ عُمَر / بر سر کوهی دویدند آن نَفَر
دزدکی از مارگیری مار بُرد / ز ابلهی آن را غنیمت می شمرد
گشت با عیسی یکی ابله رفیق / استخوان ها دید در حفرۀ عمیق
صوفی ای می گشت در دَورِ افق / تا شبی در خانقاهی شد قُنُق
لیست اشعار دفتر دوم بخش " هندو و جنگ با یار "
3027) چار هندو ، در یکی مسجد شدند / بهرِ طاعت ، راکع و ساجد شدند 3028) هر یکی بَر...
3046) آن غُزانِ ترکِ خون ریز آمدند / بهرِ یغما ، در یکی دِه دَر شدند 3047) دو کس از...
3059) هرک ازیشان گفت از عیب و گناه / وز دلِ چون سنگ ، وز جانِ سیاه 3060) وز سبک...
لیست اشعار دفتر دوم بخش " کرامات ابراهیم "
3210) هم ز ابراهیمِ اَدهَم آمده ست / کو ز راهی بر لبِ دریا نشست 3211) دلقِ خود می دوخت...
3240) چون یکی حِس در روش بگشاد بند / مابقی حِس ها همه مُبدَل شوند 3241) چون یکی حِس ،...
3303) آن یکی یک شیخ را تهمت نهاد / کو بَد است و ، نیست بر راهِ رَشاد 3304) شاربِ...
3336) چون نَفاذِ امرِ شیخ آن میر دید / ز آمدِ ماهی شدش وَجدی پدید 3337) گفت : اه ماهی...
دفتر سوم مثنوی معنوی
لیست اشعار دفتر سوم بخش " افتادن شغال در خم رنگ "
721) آن شغالی رفت اندر خُمّ رنگ / اندر آن خم کرد یک ساعت درنگ 722) پس برآمد ، پوستش...
732) پوستِ دنبه یافت شخصی مُستَهان / هر صَباحی چرب کردی سِبلَتان 733) در میانِ مُنعِمان رفتی که من /...
747) بَلعَمِ باعور و ، ابلیس لعین / زِ امتحانِ آخرین گشته مَهین 748) او به دعوی میلِ دولت می...
766) آن شغالِ رنگ رنگ آمد نهفت / بَر بناگوشِ ملامت گر بگفت 767) بنگر آخر در من و ،...
لیست اشعار دفتر سوم بخش " فریفتن روستایی "
236) ای برادر بود اندر مامَضی / شهریی با روستایی آشنا 237) روستایی چون سویِ شهر آمدی / خَرگه اندر...
282) تو نخواندی قصۀ اهلِ سَبا / یا بخواندی و ، ندیدی جُز صَدا 283) از صدا آن کوه ،...
298) صومعۀ عیساست خوانِ اهلِ دل / هان و هان ، ای مبتلا این دَر مَهِل 299) جمع گشتندی ز...
364) آن سبا ز اهلِ صبا بودند و خام / کارشان کفرانِ نعمت با کِرام 365) باشد آن کفرانِ نعمت...
لیست اشعار دفتر سوم بخش " خواب دیدن فرعون "
840) جَهدِ فرعونی ، چو بی توفیق بود / هر چه او می دوخت ، آن تفتیق بود 841) از...
855) ای اسیران ، سویِ میدانگه روید / کز شهنشه دیدن و جُود است امید 856) چون شنیدند مژده ،...
872) شه شبانگه ، باز آمد شادمان / کاِمشب آن حمل ست و ، دورند از زنان 873) خازنش عِمران...
878) شه برفت و ، او بر آن درگاه خُفت / نیم شب آمد پیِ دیدنش ، جُفت 879) زن...
لیست اشعار دفتر سوم بخش " خورندگان پیل بچه "
69) آن شنیدی تو که در هندوستان / دید دانایی گروهی دوستان 70) گُرسِنِه مانده شده بی برگ و عُور...
105) هر دهان را پیل بویی می کند / گِردِ معدۀ هر بشر بر می تند 106) تا کجا یابد...
138) گفت ناصح : بشنوید این پندِ من / تا دل و جانتان نگردد مُمتَحَن 139) با گیاه و برگ...
172) آن بِلالِ صدق ، در بانگِ نماز / حَی را هَی همی خواند از نیاز 173) تا بگقتند :...
داستانها و حکایات مثنوی معنوی
لیست داستانها و حکایات دفتر اول مثنوی معنوی مولوی
حکایت عاشق شدن پادشاهی بر کنیزکی در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان حکایت عاشق شدن پادشاهی بر کنیزکی...
حکایت مرد بقال و طوطی و روغن ریختن طوطی در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان شرح و تفسیر...
حکایت پادشاه جهود که نصرانیان را می کشت از بهر تعصب در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان...
حکایت پادشاه جهود دیگر در هلاک دین عیسی سعی نمود در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان شرح...
لیست داستانها و حکایات دفتر دوم مثنوی معنوی مولوی
حکایت هلال پنداشتن آن شخص خیال را در عهد عُمر رضی الله عنه در مرکز تخصصی شعر و...
حکایت اندرز کردن صوفی خادم را در تیمار داشت بهیمه در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان...
حکایت حلوا خریدن شیخ احمد خضرویه جهت غریمان به الهام حق در مرکز تخصصی شعر و عرفان...
حکایت خاریدن روستایی به تاریکی شیر را به ظن آنکه گاو اوست در مرکز تخصصی شعر و عرفان...
لیست داستانها و حکایات دفتر سوم مثنوی معنوی مولوی
حکایت خورندگان پیل بچه از حرص و ترک نصیحت ناصح در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان حکایت خورندگان...
حکایت فریفتن روستایی شهری را و به دعوت خواندن او در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان حکایت فریفتن...
حکایت اهل سبا و طاغی کردن نعمت ایشان را در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان حکایت اهل سبا...
حکایت افتادن شغال در خم رنگ و رنگین شدن و دعوی طاووسی او در مرکز تخصصی شعر و عرفان...
لیست شرح و تفسیردیباچه دفاتر مثنوی معنوی مولوی
بشنو این نی چون حکایت می کند / از جدائی ها شکایت می کند
مدتی این مثنوی ، تاخیر شد / مُهلتی بایست تا خون ، شیر شد
1) ای ضیاء الحق ، حُسام الدین بیار / این سوم دفتر که سُنّت شد سه بار 2) بَرگُشا گنجینۀ...
سایر مطالب مرتبط با مثنوی معنوی مولوی
آتش عشق است کاندر نی فتاد / جوشش عشق است کاندر می فتاد
معرفی کتاب عرفانی مثنوی معنوی اثر جاودان مولانا جلال الدین محمد بلخی در مرکز تخصصی شعر و عرفان...
زندگینامه جلال الدین محمد بلخی معروف به مولوی در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان زندگینامه جلال الدین...