باقی قصۀ اهل سبا | شرح و تفسیر

364) آن سبا ز اهلِ صبا بودند و خام / کارشان کفرانِ نعمت با کِرام

365) باشد آن کفرانِ نعمت در مثال / که کُنی با مُحسنِ خود ، تو جدال

366) که نمی باید مرا این نیکویی / من به رنجم زین ، چه رنجه می شوی ؟

367) لطف کُن ، این نیکویی را دُور کُن / من نخواهم چشم ، زودم کور کُن

368) پس سبا گفتند : باعِد بَینَنا / شَینَنا خَیرُ لَنا ، خُذ زَینَنا

369) ما نمی خواهیم این ایوان و باغ / نی زنانِ خوب و ، نَی امن و فراغ

370) شهرها نزدیکِ همدیگر ، بَد است / آن بیابان است خوش ، کانجا دد است

371) یَطلُبُ الاِنسانُ فِی الصَّیف الشِّتا / فَاِذا جآءَ الشِّتا اَنکرَ ذا

372) فَهوَ لا یَرضی بِحالِِ اَبَدا / لا بِضیقِِ لا بَعَیشِِ رَغَدا

373) قُتِلَ الاِنسانُ ما اَکفَرَه / کُلَّما نالَ هُدیََ اَنکَرَه

374) نَفس ، زین سان است ، ز آن شد کُشتنی / اُقتُلُوا اَنفُسَکُم گفت آن سَنی

375) خارِ سه سویست ، هر چون کِش نهی / در خَلَد وز زخمِ او تو کی جهی ؟

376) آتشِ تَرکِ هوی در خار زَن / دست اندر یارِ نیکوکاران زَن

377) چون ز حد بردند اصحابِ سَبا / که به پیشِ ما وَبا بِه از صبا

378) ناصحانشان در نصیحت آمدند / از فُسوق و کُفر مانع می شدند

379) قصدِ خونِ ناصحان می داشتند / تخمِ فسق و ، کافری می کاشتند

380) چون قضا آید ، شود تنگ این جهان / از قضا حلوا ، شود رنجِ دهان

381) گفت : اِذا جاءَ القَضا ، ضاقَ الفَضا / تُحجَبُ الاَبصارُ اِذ جاءَ القضا

382) چشم ، بسته می شود وقتِ قضا / تا نبیند چشم ، کُحلِ چَشم را

383) مکرِ آن فارِس چون انگیزید گَرد / آن غُبارت ز استغاثت دور کرد

384) سویِ فارِس رَو ، مرو سویِ غُبار / ور نه بر تو کوبد آن مکرِ سوار

385) گفت حق : آن را که این گُرگَش بخورد / دید گَردِ گُرگ ، چون زاری نکرد ؟

386) او نمی دانست گَردِ گُرگ را ؟ / با چنین دانش چرا کرد او چَرا ؟

387) گوسفندان بویِ گُرگِ با گزَند / می بدانند و به هر سو می خَزَند

388) مغزِ حیوانات ، بویِ شیر را / می بداند ، تَرک می گوید چَرا

389) بویِ شیرِ خشم دیدی ؟ باز گرد / با مناجات و حَذَر اَنباز گرد

390) وا نگشتند آن گُرُه از گَردِ گُرگ / گرگِ محنت بعدِ گَرد آمد سترگ

391) بر درید آن گوسفندان را به خشم / که ز چوپانِ خِرَد بَستند چشم

392) چند چوپانشان بخواند و نآمدند / خاکِ غم در چشمِ چوپان می زدند

393) که برو ما از تو خود چوپان تریم / چون تَبَع گردیم هر یک سَروَریم ؟

394) طُعمۀ گُرگیم و ، آنِ یار نَی / هیزمِ ناریم و ، آنِ عار نَی

395) حَمیَتی بُد جاهلیّت در دِماغ / بانگِ شومی بَر دمن شان کرد زاغ

396) بهرِ مظلومان همی کندند چاه / در چَه افتادند و می گفتند : آه

397) پوستینِ یوسفان بشکافتند / آنچه می کردند یک یک یافتند

398) کیست آن یوسف ؟ دلِ حق جویِ تو / چون اسیری بسته اندر کویِ تو

399) جبرئیلی را بر اُستُن بسته یی / پرّ و بالش به صد جا خَسته یی

400) پیشِ او گوساله بریان آوری ؟ / گه کشی او را به کَهدان آوری ؟

401) که بخور ، این است ما را لوت و پوت / نیست او را جُز لقاء الله ، قُوت

402) زین شکنجه و امتحان ،  آن مبتلا / می کند از تو شکایت با خدا

403) کای خدا افغان ازین گُرگِ کُهُن / گویدش : نَک ، وقت آمد ، صبر کُن

404) دادِ تو واخواهم از هر بی خبر / داد ، کِه دهَد جز خدای دادگر ؟

405) او همی گوید که صبرم شد فنا / در فراقِ رویِ و یا رَبّنا

406) احمدم ، درمانده در دستِ یهود / صالحم ، افتاده در دستِ ثَمود

407) ای سعادت بخشِ جانِ انبیا / یا بِکُش ، یا بازخوانم ، یا بیا

408) با فراقت کافران را نیست تاب / می گُوَد : یا لَیتَنی کُنتُ تُراب

409) حالِ او اینست ، کو خود ز آن سو است / چون بُوَد بی تو ، کسی کآنِ تو است ؟

410) حق همی گوید که آری ای نَزِه / لیک بشنو ، صبر آر و ، صبر بِه

411) صبح نزدیک است ، خامُش ، کم خروش / من همی کوشم پِیِ تو ، تو ، مَکوش