شرح و تفسیر کشتن وزیر ، خویشتن را در خلوت در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان
شرح و تفسیر کشتن وزیر ، خویشتن را در خلوت
شاعر : مولانا جلال الدین محمد بلخی
کتاب : مثنوی معنوی
قالب شعر : مثنوی
آدرس شعر : مثنوی معنوی مولوی دفتر اول ابیات 662 تا 667
نام حکایت : پادشاه جهود که نصرانیان را می کشت از بهر تعصب
بخش : 21 از 24
در میان جهودان ، پادشاهی جبار و بیدادگر بود که نسبت به عیسویان سخت کینه توز بود . این پادشاه موسی (ع) و عیسی (ع) را که در واقع شعله ای از یک چراغ و با هم متحد بودند را از روی تعصب ، مخالف یکدیگر می انگاشت و در صدد بو که دین و آئین عیسویان را براندازد . او وزیری کاردان و زیرک داشت که در امور مهم او را یاری می داد . وزیر می دانست که ایمان و عقیده مردم را نمی توان با خشم و زور از میان برداشت بلکه برعکس هر چه زور و خشونت سخت تر باشد عقیده و ایمان مردم استوارتر گردد و از اینرو نیرنگی ساخت و شاه را نیز موافق خود کرد . بر اساس این نیرنگ شاه را متقاعد نمود که چنین وانمود سازد که وزیر به آئین عیسویان گرایش یافته است ، پس باید دست و گوش و بینی او را برید و …
متن کامل حکایت آن پادشاه جهود که نصرانیان را می کشت از بهر تعصب را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
662) بعد از آن چل روز دیگر در ببست / خویش کشت و از وجود خود برست
663) چونکه خلق از مرگ او آگاه شد / بر سر گورش ، قیامتگاه شد
664) خلق ، چندان جمع شد بر گور او / مو کنان ، حامه دران ، در شور او
665) کان عدد را هم خدا داند شمرد / از عرب ، وز ترک ، وز رومی و کرد
666) خاک او کردند بر سرهای خویش / درد او دیدند درمان جای خویش
667) آن خلایق بر سر گورش مهی / کرده خون را از دو چشم خود رهی
بعد از آن چل روز دیگر در ببست / خویش کشت و از وجود خود برست
پس از آن ، وزیر چهل روز دیگر در خلوتگاهش تنها سر کرد و آنگاه خود را کشت و از وجود خویش رهید .
چونکه خلق از مرگ او آگاه شد / بر سر گورش ، قیامتگاه شد
وقتی مردم از مرگ وزیر با خبر شدند بر سر قبرش از فرط گریه و زاری ، هنگامه عجیبی بر پا شد .
خلق ، چندان جمع شد بر گور او / مو کنان ، جامه دران، در شور او
مردم بر سر مزار وزیر به قدری جمع شدند و در شور و غوغای مرگش موهای خود را کندند و لباسهای خود را از هم دریدند .
کان عدد را هم خدا داند شمرد / از عرب ، وز ترک ، وز رومی و کرد
که شمارش تعداد آنان را تنها خداوند داند و بس ، خلاصه از تازیان و ترکان و کرد به قدری جمع شدند که به شمار در نمی آمدند .
خاک او کردند بر سرهای خویش / درد او دیدند درمان جای خویش
خاک قبر آن وزیر را بر سرهای خود افشاندند و درد فراق او چنان بر جانشان افتاد که درد خود را فراموش کردند و گوئی که دیگر دردی ندارند . [ درمان جای به معنی مکانی برای یافتن درمان . اندوه شدید خود درمان خود است و اشک ، تسلی بخش درد است ] .
آن خلایق بر سر گورش مهی / کرده خون را از دو چشم خود رهی
مردمی که بر سر مزار وزیر گرد آمده بودند مدت یک ماه تمام از دو دیده خود خون گریستند .
دکلمه کشتن وزیر ، خویشتن را در خلوت
سرزمین ایران از دیرباز مهد تفکرات عرفانی بوده است . از این رو در طی قرون و اعصار ، نام آورانی بی شمار در عرصه عرفان و تصوف در دامن خود پرورش داده است . یکی از این بزرگان نام آور ، حضرت مولانا جلال الدین محمد بلخی است که به ملای روم و مولوی رومی آوازه یافته است . او در ششم ربیع الاول سال 604 هجری قمری در بلخ زاده شد . پدر او محمدحسین خطیبی است که به بهاءالدین ولد معروف شده است و نیز او را با لقب سلطان العلما یاد کرده اند . بهاء ولد از اکابر صوفیه و اعاظم عرفا بود و خرقه او به احمد غزالی می پیوست و در علم عرفان و …
متن کامل زندگینامه مولانا جلال الدین بلخی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
مثنوی معنوی کتابی تعلیمی و درسی در زمینه عرفان ، اصول تصوف ، اخلاق ، معارف و …است . مولانا بیشتر به خاطر همین کتاب شریف معروف شده است . مثنوی معنوی دریای ژرفی است که می توان در آن غواصی کرد و به انواع گوهرهای معنوی دست یافت با آنکه تا آن زمان کتابهای ارزشمند و گرانقدری نظیر منطق الطیر عطار نیشابوری و حدیقت الحقیقت سنائی و گلشن راز شبستری از مهمترین و عمیق ترین کتب عرفانی و صوفیانه به شمار می رفتند ولی با ظهور مثنوی معنوی مولانا و جامعیت و ظرافت و نکته های باریک و …
متن کامل معرفی جامع کتاب مثنوی معنوی مولوی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
منابع و مراجع :
- شرح جامع مثنوی معنوی – دفتر اول – تالیف کریم زمانی – انتشارات اطلاعات