کشیدن موش مهار شتر را و مغرور شدن موش | شرح و تفسیر در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان
کشیدن موش مهار شتر را و مغرور شدن موش | شرح و تفسیر
شاعر : مولانا جلال الدین محمد بلخی
کتاب : مثنوی معنوی
قالب شعر : مثنوی
آدرس شعر : مثنوی معنوی مولوی دفتر دوم ابیات 3436 تا 3477
نام حکایت : کرامات ابراهیم ادهم بر لب دریا
بخش : 8 از 14 ( کشیدن موش مهار شتر را و مغرور شدن موش )
خلاصه حکایت کرامات ابراهیم ادهم بر لب دریا
ابراهیم اَدهم ضمن سیر و سیاحت به لبِ دریایی رسید و آنجا نشست و به دوختن پاره هایِ خرقه اش مشغول شد . در این اثنا امیری که در سال های پیشین غلامِ او بود از آنجا گذر می کرد . همینکه چشمش به ابراهیم افتاد او را شناخت . ولی با کمالِ تعجب اثری از شاهزادگی و امارت در او نیافت . بلکه او را درویشی بی پیرایه و خاکسار یافت . پیشِ خود گفت : پس کو آن حکومت و …
متن کامل « حکایت کرامات ابراهیم ادهم بر لب دریا » را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید .
متن کامل اشعار کشیدن موش مهار شتر را و مغرور شدن موش
ابیات 3436 الی 3477
3436) موشکی در کف ، مهارِ اُشتری / در رُبود و ، شد روان او از مِری
3437) اُشتر از چُستی که با او شد روان / موش ، غِرّه شد که هستم پهلوان
3438) بَر شتر زد پرتوِ اندیشه اش / گفت : بنمایم تو را تو باش خَوش
3439) تا بیامد بر لبِ جُویِ بزرگ / کاندر او گشتی زبون هر شیر و گرگ
3440) موش آنجا ایستاد و خشک گشت / گفت اُشتر : ای رفیقِ کوه و دشت
3441) این توقّف چیست ؟ حَیرانی چرا ؟ / پا بنه مردانه اندر جُو درآ
3442) تو قلاووزی و پیش آهنگِ من / در میانِ رَه مباش و ، تن مزن
3443) گفت : این آبِ شگرف است و عمیق / من همی ترسم ز غرقاب ، ای رفیق
3444) گفت اُشتر : تا ببینم حدِ آب / پا در او بنهاد آن اُشتر شتاب
3445) گفت : تا زانوست آب ای کورموش / از چه حَیران گشتی و ، رفتی ز هوش ؟
3446) گفت : مورِ توست و ، ما را اژدهاست / که به زانو تا به زانو فرق هاست
3447) گر تو را تا زانو است ای پُر هنر / مر مرا صد گز گذشت از فرقِ سر
3448) گفت : گستاخی مکن بارِ دِگر / تا نسوزد جسم و جانت زین شَرَر
3449) تو مری با جسم خود موشان بکُن / با شتر هر موش را نَبوَد سُخُن
3450) گفت : توبه کردم ، از بهرِ خدا / بگذران زین آبِ مُهلک مر مرا
3451) رحم آمد مر شتر را گفت : هین / بَرجِه و ، بر کودبانِ من نشین
3452) این گذشتن شد مسلّم مر مرا / بگذرانم صد هزاران چون تو را
3453) چون پَیَمبر نیستی ، پس رَو به راه / تا رسی از چاه روزی سوی جاه
3454) تو رعیّت باش ، چون سلطان نه یی / خود مران ، چون مردِ کشتیبان نه یی
3455) چون نه یی کامل ، دُکان تنها مگیر / دست خوش می باش ، تا گردی خمیر
3456) اَنصِتوا را گوش کُن ، خاموش باش / چون زبانِ حق نگشتی ، گوش باش
3457) وَر بگویی ، شکلِ استفسار گو / با شهنشاهان ، تو مسکین وار گو
3458) ابتدایِ کبر و کین از شهوت است / راسخیِّ شهوتت از عادت است
3459) چون ز عادت گشت مُحکم خویِ بَد / خشم آید بر کسی کِت واکشَد
3460) چون که تو گِل خوار گشتی هر که او / وا کشَد از گِل تو را ، باشد عدو
3461) بُت پرستان چون که خُو با بُت کُنند / مانعانِ راهِ بُت را دشمن اند
3462) چون که کرد ابلیس خُو با سَروَری / دید آدم را به چشمِ مُنکِری
3463) که بِه از من سَروَری دیگر بُوَد / تا که او مسجودِ چون من کس شود ؟
3464) سَروَری زهر است جز آن روح را / کو بُوَد تِریاق لانی زِ ابتدا
3465) کوه اگر پُر مار شد ، باکی مَدار / کو بُوَد در اندرون ، تریاق زار
3466) سَروَری چون شد دِماغت را ندیم / هر که بشکستت ، شود خصمِ قدیم
3467) چون خِلافِ خُوی تو گوید کسی / کینه ها خیزد تو را با او بسی
3468) که مرا از خویِ من بر می کنَد / مر مرا شاگرد و تابع می کُند
3469) چون نباشد خُویِ بَد محکم شده / کی فروزد از خِلاف ، آتشکده ؟
3470) با مخالف او مدارایی کند / در دلِ او ، خویش را جایی کند
3471) ز آن که خویِ بَد بگشتست استوار / مورِ شهوت شد ز عادت همچو مار
3472) مارِ شهوت را بکُش در ابتدا / ور نه اینک گشت مارت اژدها
3473) لیک هر کس مور بیند مارِ خویش / تو ز صاحب دل کُن استفسار خویش
3474) تا نشد زَر مِس ، نداند من مِسم / تا نشد شه دل ، نداند مُفلسم
3475) خدمتِ اِکسیر کُن مِس وار تو / جَور می کش ای دل از دلدارِ تو
3476) کیست دلدار ؟ اهلِ دل نیکو بدان / که چو روز و شب ، جَهانند از جِهان
3477) عیب کم گو بندۀ الله را / مُتهم کم کُن به دزدی ، شاه را
شرح و تفسیر کشیدن موش مهار شتر را و مغرور شدن موش
- بیت 3436
- بیت 3437
- بیت 3438
- بیت 3439
- بیت 3440
- بیت 3441
- بیت 3442
- بیت 3443
- بیت 3444
- بیت 3445
- بیت 3446
- بیت 3447
- بیت 3448
- بیت 3449
- بیت 3450
- بیت 3451
- بیت 3452
- بیت 3453
- بیت 3454
- بیت 3455
- بیت 3456
- بیت 3457
- بیت 3458
- بیت 3459
- بیت 3460
- بیت 3461
- بیت 3462
- بیت 3463
- بیت 3464
- بیت 3465
- بیت 3466
- بیت 3467
- بیت 3468
- بیت 3469
- بیت 3470
- بیت 3471
- بیت 3472
- بیت 3473
- بیت 3474
- بیت 3475
- بیت 3476
- بیت 3477
موشکی در کف ، مهارِ اُشتری / در رُبود و ، شد روان او از مِری
موشی کوچک مهار شتری را در دست گرفت و از روی تکبّر به راه افتاد . [ مهار = عنان ، افسار ، چوبی کوچک که در پرّۀ بینی شتر کنند و ریسمانی بر آن بندند / مری = همان مِراء است که امال شده به معنی ستیز و جدال ] توضیح اماله در شرح بیت 669 دفتر اوّل .
اُشتر از چُستی که با او شد روان / موش ، غِرّه شد که هستم پهلوان
شتر از روی طبعِ چالاکی و تحرّکی که داشت همراهِ موش راه افتاد . موش مغرور شد و گفت : منم پهلوان .
بَر شتر زد پرتوِ اندیشه اش / گفت : بنمایم تو را تو باش خَوش
بازتابی از اندیشۀ غرور آمیز موش بر دل شتر زده شد یعنی شتر متوجه غرور موش شد و با خود گفت : فعلاََ شادی کن تا رسوایت کنم .
تا بیامد بر لبِ جُویِ بزرگ / کاندر او گشتی زبون هر شیر و گرگ
تا اینکه آن دو به لبِ نهرِ بزرگی رسیدند که حتّی شیر و گرگ هم نمی توانستند از آن بگذرند .
موش آنجا ایستاد و خشک گشت / گفت اُشتر : ای رفیقِ کوه و دشت
در این موقع که به لبِ آن نهرِ بزرگ رسیدند ، ناگهان موش بر جایش ایستاد و تکان نخورد . شتر با لحنی طنزآمیز گفت : ای رفیقِ کوه و دشت .
این توقّف چیست ؟ حَیرانی چرا ؟ / پا بنه مردانه اندر جُو درآ
برای چه ایستاده ای ؟ چرا حیران و سرگشته ای ؟ مردانه گام در میانۀ رود بگذار .
تو قلاووزی و پیش آهنگِ من / در میانِ رَه مباش و ، تن مزن
تو جلو دار و راهنمای منی ، در وسطِ راه توقف مکن و از حرکت باز نایست .
گفت : این آبِ شگرف است و عمیق / من همی ترسم ز غرقاب ، ای رفیق
موش گفت : این آب ، عظیم و ژرف است . و ای رفیق طریق ، من از غرق شدن می ترسم .
گفت اُشتر : تا ببینم حدِ آب / پا در او بنهاد آن اُشتر شتاب
شتر برای شکستن غرورِ موش گفت : بگذار ببینم اندازۀ آب چقدر است . سپس با سرعت پایش را درونِ آب نهاد .
گفت : تا زانوست آب ای کورموش / از چه حَیران گشتی و ، رفتی ز هوش ؟
شتر گفت : ای موشِ کور ، آب تا زانوی من است . چرا حیرت زده و مدهوش شده ای ؟
گفت : مورِ توست و ، ما را اژدهاست / که به زانو تا به زانو فرق هاست
موش گفت : این چیز در مقایسه با تو ، مورچه ای به شمار می رود . ولی نسبت به من یک اژدهاست . زیرا زانوها با هم تفاوت دارند . [ این مقدار آب برای تو چیزی نیست ولی برای من خیلی زیاد است . زیرا زانو داریم تا زانو ]
گر تو را تا زانو است ای پُر هنر / مر مرا صد گز گذشت از فرقِ سر
ای صاحبِ فضیلت اگر این آب تا زانوی تو می رسد . صد گز از سرِ من گذشته است . [ گز = ذرع ، وسیله ای از چوب و یا آهن که بدان ، جامه و پارچه و زمیت و جز آن را اندازه می گیرند ]
گفت : گستاخی مکن بارِ دِگر / تا نسوزد جسم و جانت زین شَرَر
شتر گفت : ای موش دوباره گستاخی مکن تا جسم و جانت از این آتش نسوزد .
تو مری با جسم خود موشان بکُن / با شتر هر موش را نَبوَد سُخُن
تو با موش هایی مانند خودت ستیز کن ، موش حرفی ندارد که به شتر بزند .
گفت : توبه کردم ، از بهرِ خدا / بگذران زین آبِ مُهلک مر مرا
موش گفت : توبه کردم ، برای رضای خدا مرا از این آبِ هلاکت بار عبور بده .
رحم آمد مر شتر را گفت : هین / بَرجِه و ، بر کودبانِ من نشین
دل شتر به رحم آمد و گفت : اکنون بپر روی کوهانم و روی آن بنشین . [ کودبان = جُلی که روی کوهان شتر می اندازند و بر آن می نشینند ]
این گذشتن شد مسلّم مر مرا / بگذرانم صد هزاران چون تو را
عبور کردن از این نهرِ آب در حیطۀ قدرتِ من است . من صدها هزار مانند تو را می توانم از اینجا بگذرانم .
چون پَیَمبر نیستی ، پس رَو به راه / تا رسی از چاه روزی سوی جاه
حالا که پیامبر نیستی ، پس برو تابع پیامبر باش تا از چاهِ خودبینی و نَفس رها شوی و به جاهِ معنوی برسی . [ این بیت و ابیات بعدی در لزومِ متابعت از انسانِ کامل است ]
تو رعیّت باش ، چون سلطان نه یی / خود مران ، چون مردِ کشتیبان نه یی
حالا که شاه نیستی رعیّت باش . و اینک که کشتیبان نیستی خودت کشتی را نران .
چون نه یی کامل ، دُکان تنها مگیر / دست خوش می باش ، تا گردی خمیر
حالا که در فن تجارت کامل نشده ای . تنهایی به کسب و دکّان داری نپرداز ، رام و تابع باش تا به خمیر تبدیل شود . [ متواضع باش تا قابلیّت پرورش و تکامل پیدا کنی / دست خوش = کنایه از مغلوب و زبون ( آنندراج ، ج 3 ، ص 1869 ) اکبرآبادی ، دست خوش را به معنی دست آموز می داند و مصراع دوم را چنین معنی کرده است . دست آموز استاد باش تا خمیر کردن را یاد بگیری . البته او به جای «گردی» در مصراع دوم «کردی» فرض کرده است . ]
اَنصِتوا را گوش کُن ، خاموش باش / چون زبانِ حق نگشتی ، گوش باش
فرمان «خموش باشید» را گوش کن و خاموشی برگزین . حالا که نتوانستی زبان حق باشی . دست کم گوش به حق بسپار . [ آنصِتوا = شرح بیت 1622 دفتر اوّل ]
وَر بگویی ، شکلِ استفسار گو / با شهنشاهان ، تو مسکین وار گو
اگر حرفی می زنی آن را به صورت سؤال مطرح کن . با شاهان حقیقی و مردان الهی فروتنانه حرف بزن .
ابتدایِ کبر و کین از شهوت است / راسخیِّ شهوتت از عادت است
شهوت ، سرآغاز و منشأ خودبینی و کینه توزی است . شهوت بر اثرِ عادت بَد استوار می شود . [ مراد از شهوت ، هر میلِ نابجاست ]
چون ز عادت گشت مُحکم خویِ بَد / خشم آید بر کسی کِت واکشَد
هر گاه بر اثرِ عادت ، خوی و خصلتِ بد در تو استوار شود . نسبت به کسی که تو را از آن عادت باز می دارد خشمگین می شوی . [ زیرا جدا شدن آدمی از عادات مزمن و دیرین ، کارِ آسانی نیست . بدین جهت آدمی با مصلحان در ستیز می آید . ]
چون که تو گِل خوار گشتی هر که او / وا کشَد از گِل تو را ، باشد عدو
برای مثال ، هر گاه تو به گِل خواری عادت کنی . هر کس که بخواهد تو را از این عادت بازدارد نسبت به او دشمنی می ورزی .
بُت پرستان چون که خُو با بُت کُنند / مانعانِ راهِ بُت را دشمن اند
مثال دیگر ، بت پرستانی که با بت پرستی خُو بگیرند . کسانی را که در صدد جلوگیری از این کار برآیند موردِ دشمنی خود قرار می دهند .
چون که کرد ابلیس خُو با سَروَری / دید آدم را به چشمِ مُنکِری
از آنرو که ابلیس به بزرگی و سروری عادت کرده بود آدم را به دید انکار نگریست و بر او سجده نیاورد . یعنی تکبّرِ ابلیس مانع شد از اینکه حقیقتِ آدم را ببیند .
که بِه از من سَروَری دیگر بُوَد / تا که او مسجودِ چون من کس شود ؟
ابلیس گفت : مگر پیشوایی بزرگتر از من هم وجود دارد که بر او سجده کنم ؟
سَروَری زهر است جز آن روح را / کو بُوَد تِریاق لانی زِ ابتدا
سروری و مهتری تنها برای روحِ مردان الهی مناسب است ولی برای دیگران به منزلۀ سَمِّ مهلک است . زیرا آنان از همان آغاز مخزن و معدنِ پادزهر بوده اند . [ اشخاصی که از کمندِ آرزوهای منحط و بی ارزش دنیوی رهیده باشند هرگز ریاست و مهتری ، روحِ آنان را مقیّد به دنیا نمی کند . ]
تریاق لان = «لان» از کلماتی ( پسوندهایی ) است به معنی جای انبوهی و بسیاری ، مانند سار ، زار . ( شرح اسرار ، ص 176 ) بنابراین تریاق لان یعنی جایی که پُر از پادزهر باشد ]
کوه اگر پُر مار شد ، باکی مَدار / کو بُوَد در اندرون ، تریاق زار
برای مثال ، اگر کوه پُر از مار است . مترس ، زیرا درونِ آن آکنده از پادزهر است . [ قدما انواعِ پادزهر را در معادن سنگی جستجو می کردند و بهترین معادن آن را در هندوستان و خِطۀ هند و چین می دانستند و این سنگ ها به رنگ های سفید و زرد و سبز و خاکی و نقطه دار بود . در ولایتِ الموت ، سنگی به رنگِ زرد و سبز بود که آن را می ساییدند و نرمۀ آن را بر محلِ گزیدگی مار و گزندگان دیگر می نهادند و بیمار بهبود می یافت . ( تنسوخ نامۀ ایلخانی ، ص 130 و 131 ) در بیت فوق ، کوه که آکنده از مار است کنایه از زندگانی دنیایی است که از هر طرف پوشیده در غدر و فریب است . اگر با آن سطحی و ظاهری برخورد شود . موجب گمراهی می گردد . ولی اگر با نگاهِ باطنی بدان نگریسته شود . می توان حیاتِ طیبه و زندگانی معنوی و روحی را به دست آورد و از گزند شهوات دنیا رهید . ( مقتبس از شرح کفافی ، ج 2 ، ص 571 ) ]
سَروَری چون شد دِماغت را ندیم / هر که بشکستت ، شود خصمِ قدیم
هر گاه ریاست همراه و قرینِ مغز تو شد ، یعنی وقتی که بر اثرِ ریاست ، غرور و تکبّر بر تو چیره گشت ( شرح کفافی ، ج 2 ، ص 572 ) هر کس غرورِ تو را بشکند او را دشمنِ حقیقی خود می شمری .
چون خِلافِ خُوی تو گوید کسی / کینه ها خیزد تو را با او بسی
همینکه یک نفر بر خلافِ خُوی و صفتِ تو چیزی بگوید . سخت نسبت به او کینه می ورزی .
که مرا از خویِ من بر می کنَد / مر مرا شاگرد و تابع می کُند
می گویی : او می خواهد مرا از خوی و عادت دیرین ام جُدا سازد و مرا شاگرد و دست آموز خود کُند .
چون نباشد خُویِ بَد محکم شده / کی فروزد از خِلاف ، آتشکده ؟
اگر واقعاََ خوی و صفت ناپسند در کسی رسوخ نیافته باشد کی ممکن است که از مخالفت کسی با آن ، آتشِ ستیز و دشمنی در او شعله ور گردد ؟ [ در سه بیت اخیر مولانا بخوبی به یکی از ناپسندترین صفات آدمی اشاره می کند که مایۀ اصلی بسیاری از ستیزه ها و کشمکش هاست . و اتفاقاََ یکی از پایه های اخلاقی خودکامگان نیز همان است . و آن اینکه هر مخالفتی با آراء و نظرات و سلیقۀ آنان به معنی تلاش برای نفی موجودیت و محو کیان آنها بشمار می رود . ]
با مخالف او مدارایی کند / در دلِ او ، خویش را جایی کند
گاهی همین شخص با مخالفِ صفات و عاداتِ ناپسندیده خود نیز مدارا می کند . زیرا می خواهد در قلب او نفوذ کند . [ این بیت مربوط به بیت قبل است و آن را تفسیر می کند . بدین معنی که هر آن کس که دچارِ خویِ ناپسندیده شود گاه با مخالفانِ خود نیز مدارا می کند فقط به خاطر جلبِ نظرِ آنان نه اصلاح خود . امّا اکبرآبادی این بیت را مریوط به کسی می داند که هنوز خوی بَد در او استوار نشده است . پس چنین کسی با انتقاد کنندگان به ستیزه برنمی خیزد . ( شرح ولی محمداکبرآبادی ، دفتر دوم ، ص 233 ) ]
ز آن که خویِ بَد بگشتست استوار / مورِ شهوت شد ز عادت همچو مار
این بدان سبب است که صفتِ ناپسندیده در باطنِ او رسوخ یافته و مورچۀ شهوت بر اثرِ عادت به اژدها تبدیل شده است .
مارِ شهوت را بکُش در ابتدا / ور نه اینک گشت مارت اژدها
از همان آغاز مارِ شهوت را نابود کن واِلّا این مار به اژدهایی تبدیل می شود . [ خوارزمی گوید : لاجَرَم از ابتدا آتشِ شهوت را به آبِ ریاضت بنشان و مورِ شهوت را مار ناگشته از خانۀ طبیعت بران ( جواهرالاسرار ، دفتر دوم ، ص 322 ) ]
لیک هر کس مور بیند مارِ خویش / تو ز صاحب دل کُن استفسار خویش
ولی هر کس ، مارِ خود را مورچه می بیند . تو برو از عارفانِ راستینِ حقیقت حال خود را سؤال کن . [ عارفان کبار ، شناختِ نَفس و احوال و اطوار آن را بسی دشوار دانسته اند . چه نَفس ، صفتِ بوقلمون دارد و دَم به دَم رنگ عوض می کند و هر لحظه به شکلی درمی آید و نهان می شود ( مصباح الهدایه ، ص 83 ) بد را نیک و نیک را بد وا می نماید . معروف را مُنکر و منکر را معروف می شمرد . و کارش ترویجِ سخنان باطل و تزیین عملِ غیر صالح (رسالۀ سه اصل ، باب سوم ) و … ]
تا نشد زَر مِس ، نداند من مِسم / تا نشد شه دل ، نداند مُفلسم
برای مثال ، تا وقتی که مِس ، طلا نشود نمی داند که مِس بوده است . همینطور تا وقتی که قلب ، شاه نشود نمی داند که بینوا بوده است .
خدمتِ اِکسیر کُن مِس وار تو / جَور می کش ای دل از دلدارِ تو
تو نیز باید همانند مِس ، در خدمتِ اکسیر باشی . ای دل بر جفای دلدار بردبار باش . [ در سه بیت فوق این مطلب بیان شد که اسیران شهوات از آنرو که از شناخت نَفس و احوالِ آن عاجز و ناتوان اند . باید به صحبت و خدمتِ راهنمایان و مرشدان راستین درآیند تا آنان بیماری های نفسانی او را به او بشناسانند . ( مقتبس از شرح کفافی ، ج 2 ، ص 572 ) / اکسیر = شرح بیت 695 دفتر دوم]
کیست دلدار ؟ اهلِ دل نیکو بدان / که چو روز و شب ، جَهانند از جِهان
می دانی دلدار کیست ؟ خوب بدان که دلدار همان صاحبدلی است که روز و شب از این جهانِ محسوس به جهان نامحسوس می جهد .
عیب کم گو بندۀ الله را / مُتهم کم کُن به دزدی ، شاه را
از بندۀ راستین خدا کمتر عیب جویی کن و اینقدر شاه را به دزدی متهم نکن . [ در ادامه این حکایت و بیان همین مطلب ” حکایت کرامات آن درویش در کشتی ” را بخوانید ]
شرح و تفسیر بخش قبل شرح و تفسیر بخش بعد
دکلمه کشیدن موش مهار شتر را و مغرور شدن موش
خلاصه زندگینامه مولانا جلال الدین محمد بلخی
سرزمین ایران از دیرباز مهد تفکرات عرفانی بوده است . از این رو در طی قرون و اعصار ، نام آورانی بی شمار در عرصه عرفان و تصوف در دامن خود پرورش داده است . یکی از این بزرگان نام آور ، حضرت مولانا جلال الدین محمد بلخی است که به ملای روم و مولوی رومی آوازه یافته است . او در ششم ربیع الاول سال 604 هجری قمری در بلخ زاده شد . پدر او محمدحسین خطیبی است که به بهاءالدین ولد معروف شده است و نیز او را با لقب سلطان العلما یاد کرده اند . بهاء ولد از اکابر صوفیه و اعاظم عرفا بود و خرقه او به احمد غزالی می پیوست و در علم عرفان و …
متن کامل زندگینامه مولانا جلال الدین بلخی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
خلاصه معرفی کتاب مثنوی معنوی مولوی
مثنوی معنوی کتابی تعلیمی و درسی در زمینه عرفان ، اصول تصوف ، اخلاق ، معارف و …است . مولانا بیشتر به خاطر همین کتاب شریف معروف شده است . مثنوی معنوی دریای ژرفی است که می توان در آن غواصی کرد و به انواع گوهرهای معنوی دست یافت با آنکه تا آن زمان کتابهای ارزشمند و گرانقدری نظیر منطق الطیر عطار نیشابوری و حدیقت الحقیقت سنائی و گلشن راز شبستری از مهمترین و عمیق ترین کتب عرفانی و صوفیانه به شمار می رفتند ولی با ظهور مثنوی معنوی مولانا و جامعیت و ظرافت و نکته های باریک و …
متن کامل معرفی جامع کتاب مثنوی معنوی مولوی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
منابع و مراجع :
- شرح جامع مثنوی معنوی – دفتر دوم – تالیف کریم زمانی – انتشارات اطلاعات