غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی | شرح و تفسیر

غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی | شرح و تفسیر در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان

غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی | شرح و تفسیر

شاعر : شمس الدین محمد حافظ شیرازی

کتاب : دیوان اشعار

قالب شعر : غزل

آدرس شعر : غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی

دیوان حافظ شیرازی

متن کامل ابیات غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی

ابیات 1 الی 8

1) جمالت آفتاب هر نظر باد / ز خوبی رویِ خوبت خوبتر باد

2) همایِ زلفِ شاهین شهپرت را / دلِ شاهانِ عالَم زیرِ پَر باد

3) کسی کو بستۀ زلفت نباشد / چو زلفت درهم و زیر و زبر باد

4) دلی کو عاشقِ رویت نباشد / همیشه غرقه در خونِ جگر باد

5) بتا چون غمزه ات ناوک فشاند / دلِ مجروحِ من پیشش سپر باد

6) چو لعلِ شکرینت بوسه بخشد / مذاقِ جانِ من زو پُر شکر باد

7) مرا از تست هر دم تازه عشقی / ترا هر ساعتی حُسنی دگر باد

8) به جان مشتاقِ رویِ تست حافظ / ترا در حالِ مشتاقان نظر باد

شرح و تفسیر غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی

جمالت آفتاب هر نظر باد / ز خوبی رویِ خوبت خوبتر باد


جمالت آفتابِ هر نظر باد یعنی رویِ زیبایت در نظرِ هر ناظر مثلِ خورشید نوربخش باشد . یعنی همانطوری گه قمر از خورشید کسبِ نور می می کند ، هر نگاه کننده به روی تو از خورشیدِ رویت مستنیر گردد و در زیبایی به حدِ کمال برسی یعنی حُسنِ تو روز به روز افزون گردد .

همایِ زلفِ شاهین شهپرت را / دلِ شاهانِ عالَم زیرِ پَر باد


دلِ شاهان عالَم زیرِ پرِ همایِ زلفِ شاهین شهپرت باد یعنی تمام شاهان عالم در سایه حمایت تو مطیعِ فرمانت باشند . ( همای زلف = گیسوی تو که سایه اش چون سایه هما فرخندگی و میمنت می بخشد / همای = مرغ معروف به سعادت / شاهین = مرغی بی نهایت قوی و چالاک ) [ دل فرمانروایان جهان ، فرمان پذیر و در پناهِ گیسوی تو باد که از بلند پروازی گویی شاهپرِ شاهین بر خود بسته است ( شرح دکتر خطیب رهبر ) ]

کسی کو بستۀ زلفت نباشد / چو زلفت درهم و زیر و زبر باد


کسی که گرفتار زلفت نباشد . چون زلفت پریشان و آشفته گردد یعنی هر آن کسی که به تو علاقه نرسانده و دلش را در عقدِ محبت تو قرار نداده است ، پریشان حال و مشوش بال گردد .

دلی کو عاشقِ رویت نباشد / همیشه غرقه در خونِ جگر باد


آن کسی که عاشقِ رویت نشود یعنی به تو تعلق و تعشق نداشته باشد ، دائماََ غرقِ در خونِ جگر گردد .

بتا چون غمزه ات ناوک فشاند / دلِ مجروحِ من پیشش سپر باد


ای بت وقتی که غمزه ات تیر می اندازد . دلِ مجروحِ من در برابرِ تیرش سپر باشد . یعنی تیرهای غمزه ات فقط به دلِ مجروحِ من اصابت کند و نصیب دیگران نشود . [ بتا = ای بت ]

چو لعلِ شکرینت بوسه بخشد / مذاقِ جانِ من زو پُر شکر باد


وقتی لبِ لعلِ چون شکرت بوسه بخشد ، مذاقِ جانِ من از لعلِ شکرینِ تو پر شکر گردد یعنی بوسۀ لبِ شکرین تو برایم میسر گردد و نصیبم شود .

مرا از تست هر دم تازه عشقی / ترا هر ساعتی حُسنی دگر باد


هر دم و هر نفس به تو عشقِ تازه پیدا می کنم یعنی هر دم مهر و محبتم به تو تازه تر می شود . و تو هم هر ساعتی حُسنِ تازه تری پیدا می کنی یعنی زیباتر از زیبا می شوی . خلاصه همنطور که عشق و محبتِ من هر آن زیاد می شود ، حُسن و جمالِ تو هم کمال می یابد .

به جان مشتاقِ رویِ تست حافظ / ترا در حالِ مشتاقان نظر باد


حافظ از دل و جان مشتاقِ روی توست . خدا کند که به حالِ مشتاقان نظری داشته باشی . یعنی به حالِ حافظ نظری بیفکنی . [ خواجه برای شخصِ خود دعا کرده است ]

شرح و تفسیر غزل 103                        شرح و تفسیر غزل 105

بخش خالی. برای افزودن محتوا صفحه را ویرایش کنید.

دکلمه غزل شماره 104 دیوان خواجه حافظ شیرازی

خلاصه زندگینامه شمس الدین محمد حافظ شیرازی

به اتفاق تذکره نویسان لقب اصلی او شمس الدین است و آن از بیت ذیل که از قطعه در تاریخ وفات اوست برمی آید :

به سوی جنت اعلی روان شد / فرید عهد ، شمس الدین محمد

نویسنده مقدمۀ دیوان حافظ او را «شمس الملة و الدین» یاد کرده و یکی از دیوانهای چاپی حافظ «شمس الدین والدنیا» نوشته ، بدیهی است که لقب او همان شمس الدین بوده و «ملت» و «دنیا» زائد است .

پس از وفات او اهلِ ذوق و عرفان وی را با القاب ذیل خوانده و ستوده اند .

بلبل شیراز ، لسان الغیب ، خواجۀ عرفان ، خواجه شیراز ، ترجمان الحقیقت ، کاشف الحقایق ، ترجمان الاسرار ، مجذوب سالک ، ترجمان السان و غیره . نام وی به اتفاق همه صاحبان تذکره ، محمد است و آن از بیت ذیل که از قطعه در تاریخ وفات اوست ، تایید می شود .

یگانه سعدی ثانی ، محمدِ حافظ / از این سراچه فانی به دارِ راحت رفت

تخلص خواجه ، حافظ است . و …

متن کامل زندگینامه شمس الدین محمد حافظ شیرازی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.

خلاصه معرفی کتاب دیوان اشعار شمس الدین محمد حافظ شیرازی

متن کامل معرفی جامع کتاب دیوان اشعار حافظ شیرازی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.

منابع و مراجع :

  1. شرح سودی بر حافظ – جلد دوم – ترجمۀ عصمت ستارزاده – انتشارات نگاه

Tags:
اولین نفری باشید که نظرتان را ثبت می کنید

ارسال پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

تماس با دیدارجان

لطفا نظرات ، انتقادات و پیشنهادات خود را ارسال فرمایید.

درحال ارسال

وارد شوید

اطلاعات خود را فراموش کرده اید؟