غزل شماره 100 دیوان خواجه حافظ شیرازی | شرح و تفسیر

غزل شماره 100 دیوان خواجه حافظ شیرازی | شرح و تفسیر در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان

غزل شماره 100 دیوان خواجه حافظ شیرازی | شرح و تفسیر

شاعر : شمس الدین محمد حافظ شیرازی

کتاب : دیوان اشعار

قالب شعر : غزل

آدرس شعر : غزل شماره 100 دیوان خواجه حافظ شیرازی

دیوان حافظ شیرازی

متن کامل ابیات غزل شماره 100 دیوان خواجه حافظ شیرازی

ابیات 1 الی 5

1) دی پیرِ مِی فروش که ذکرش به خیر باد / گفتا شراب نوش و غمِ دل ببر ز یاد

2) گفتم به باد میدهدم باده نام و ننگ / گفتا قبول کن سخن و هر چه باد باد

3) سود و زیان و مایه چو خواهد شدن ز دست / از بهرِ این معامله غمگین مباش و شاد

4) بادت به دست باشد اگر دل نهی به هیچ / در معرضی که تختِ سلیمان رود به باد

5) حافظ اگرت ز پندِ حکیمان ملالت است / کوته کنیم قصه که عمرت دراز باد

شرح و تفسیر غزل شماره 99 دیوان خواجه حافظ شیرازی

دی پیرِ مِی فروش که ذکرش به خیر باد / گفتا شراب نوش و غمِ دل ببر ز یاد


یادش بخیر آن پیر می فروش که دیروز گفت : شراب بنوش و غم را فراموش کن . [ ذکرش بخیر = یادش بخیر ]

گفتم به باد میدهدم باده نام و ننگ / گفتا قبول کن سخن و هر چه باد باد


به آن پیرِ می فروش گفتم : آخر باده آبرویم را می برد و رسوایم می کند . در جوابم گفت : تو کار به کارها نداشته باش ، حرف مرا قبول کن و هر چه باد باد . یعنی تو خوش باش و به فکرِ نام و ننگ مباش چونکه طریق عشق با نام و ننگ سازگار نیست بلکه در عالم عشق .

سود و زیان و مایه چو خواهد شدن ز دست / از بهرِ این معامله غمگین مباش و شاد


خواجه به عام خطاب می کند : چون سرمایه و سود و زیان همگی از بین خواهد رفت . پس از بهر معامله ای که ذکرش گذشت نه غمگین باش و نه شاد . خلاصه چون این دنیا خانۀ فناست پس نه برای فایده اش خوشحال باش و نه از ضررش غمگین .

بادت به دست باشد اگر دل نهی به هیچ / در معرضی که تختِ سلیمان رود به باد


اگر دل به هیچ نهی ، در دستت جز باد چیزی نخواهد ماند . یعنی اسبابِ دنیا که مثلِ خودِ دنیا فانی محض و به مثابۀ هیچ است اگر دل بدان بندی و تعلق و علاقه ای پیدا کنی ، چون بادی است که در دستت باشد . یعنی حاصل و فایده ات هیچ است . در مقامی که تختِ سلیمان فانی  شود یعنی با وجود اینکه باد آنرا با اراده سلیمان حرکت می دهد . عاقبت تختش به باد رود . خلاصه هر که به فانی دل بندد نتیجه ای که در دستش می ماند هیچ است . [ معرض = در اینجا به معنی مقام ]

حافظ اگرت ز پندِ حکیمان ملالت است / کوته کنیم قصه که عمرت دراز باد


ای حافظ اگر از پندِ حکیمان ملالت و کسالت پیدا می کنی یعنی از نصایحشان ملول و ناراحت می شوی . قصه را طولانی نکنیم . ما از نصیحت گذشتیم برو که به خدا سپردیمت . [ عمرت دراز باد = تو را به خدا سپردیم ]

شرح و تفسیر غزل 99                      شرح و تفسیر غزل 101

بخش خالی. برای افزودن محتوا صفحه را ویرایش کنید.

دکلمه غزل شماره 100 دیوان خواجه حافظ شیرازی

خلاصه زندگینامه شمس الدین محمد حافظ شیرازی

به اتفاق تذکره نویسان لقب اصلی او شمس الدین است و آن از بیت ذیل که از قطعه در تاریخ وفات اوست برمی آید :

به سوی جنت اعلی روان شد / فرید عهد ، شمس الدین محمد

نویسنده مقدمۀ دیوان حافظ او را «شمس الملة و الدین» یاد کرده و یکی از دیوانهای چاپی حافظ «شمس الدین والدنیا» نوشته ، بدیهی است که لقب او همان شمس الدین بوده و «ملت» و «دنیا» زائد است .

پس از وفات او اهلِ ذوق و عرفان وی را با القاب ذیل خوانده و ستوده اند .

بلبل شیراز ، لسان الغیب ، خواجۀ عرفان ، خواجه شیراز ، ترجمان الحقیقت ، کاشف الحقایق ، ترجمان الاسرار ، مجذوب سالک ، ترجمان السان و غیره . نام وی به اتفاق همه صاحبان تذکره ، محمد است و آن از بیت ذیل که از قطعه در تاریخ وفات اوست ، تایید می شود .

یگانه سعدی ثانی ، محمدِ حافظ / از این سراچه فانی به دارِ راحت رفت

تخلص خواجه ، حافظ است . و …

متن کامل زندگینامه شمس الدین محمد حافظ شیرازی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.

خلاصه معرفی کتاب دیوان اشعار شمس الدین محمد حافظ شیرازی

متن کامل معرفی جامع کتاب دیوان اشعار حافظ شیرازی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.

منابع و مراجع :

  1. شرح سودی بر حافظ – جلد دوم – ترجمۀ عصمت ستارزاده – انتشارات نگاه

Tags:
یک دیدگاه 
  1. ویدائو 6 سال پیش

    متشکرم

ارسال پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

تماس با دیدارجان

لطفا نظرات ، انتقادات و پیشنهادات خود را ارسال فرمایید.

درحال ارسال

وارد شوید

اطلاعات خود را فراموش کرده اید؟