دزدی که گفت نیم شب در پای دیوار دُهُل می زنم | شرح و تفسیردر مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان
شاعر : مولانا جلال الدین محمد بلخی
کتاب : مثنوی معنوی
قالب شعر : مثنوی
آدرس شعر : مثنوی معنوی مولوی دفتر سوم ابیات 2799 تا 2805
نام حکایت : آن دزد که پرسیدندش که چه می کنی نیم شب در پای دیوار
بخش : 1 از 9 ( دزدی که گفت نیم شب در پای دیوار دُهُل می زنم )
دزدی در نیمه های شب دیوارِ منزلی را سوراخ می کرد کسی او را دید و گفت : آهای پدر جان ، در این شبِ تاریک ، داری چه می کنی ؟ دزد گفت : دارم دُهل می زنم . آن شخص گفت : پس کو صدای دُهل …
متن کامل « حکایت آن دزد که پرسیدندش که چه می کنی نیم شب در پای دیوار » را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید .
این مثل را گوش کن که در یکی از شب ها ، یک دزدِ سرسخت و مزاحم در پای دیواری نشسته بود و آن را سوراخ می کرد . [ عَنید = ستیزه گر ، ناسازگار ]
شخصی که خوابش سبک بود و گذشته از این بیمار نیز بود . صدای تق تقِ آهستۀ آن دزد را شنید . [ نیم بیدار = کسی که خوابش سبک است / طقطق = صدای منظم چیزی مانند پا کوبیدن ]
آن شخص به پشتِ بام رفت و سرش را پایین آورد و به دزد گفت : پدر جان داری چه کار می کنی ؟
انشاء الله که خیر است . نیمه های شب چه کار می کنی ؟ اصلاََ تو کیستی ؟ دزد گفت : ای بزرگوار دارم دُهُل می زنم . ( سَنی = عالی مرتبه ، رفیع ، شخص بزرگ ) [ در مصراع اوّل این وجه نیز جایز است : آیا داری چاه می کنی ؟ ]
مرد به دزد دوباره گفت : داری چه کار می کنی ؟ دزد جواب داد : گفتم دارم دُهُل می زنم . آن مرد گفت : ای مردِ راه دان اگر واقعاََ داری دهل می زنی پس کئ صدای دهل ؟ [ دُهُل = طبل ، طبل بزرگ ]
دزد جواب داد : صدای این دهل را فردا خواهی شنید و نعره های ای داد و بیداد ، واویلا را فردا خواهی شنید . [ بُو سُبُل = آگاه از همۀ راهها ، راه دان ، بُو مخففِ ابُو و سُبُل جمع سبیل است ]
هر چند این حکایت دروغ و جعلی و ساختگی است امّا تو حتّی مقصود و منظورِ آن حکایت را نیز نتوانستی درک کنی . [ مولانا در ابیات ذیل مقصودِ اصلی از مثال خرگوش را توضیح می دهد ]
سرزمین ایران از دیرباز مهد تفکرات عرفانی بوده است . از این رو در طی قرون و اعصار ، نام آورانی بی شمار در عرصه عرفان و تصوف در دامن خود پرورش داده است . یکی از این بزرگان نام آور ، حضرت مولانا جلال الدین محمد بلخی است که به ملای روم و مولوی رومی آوازه یافته است . او در ششم ربیع الاول سال 604 هجری قمری در بلخ زاده شد . پدر او محمدحسین خطیبی است که به بهاءالدین ولد معروف شده است و نیز او را با لقب سلطان العلما یاد کرده اند . بهاء ولد از اکابر صوفیه و اعاظم عرفا بود و خرقه او به احمد غزالی می پیوست و در علم عرفان و …
متن کامل زندگینامه مولانا جلال الدین بلخی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
مثنوی معنوی کتابی تعلیمی و درسی در زمینه عرفان ، اصول تصوف ، اخلاق ، معارف و …است . مولانا بیشتر به خاطر همین کتاب شریف معروف شده است . مثنوی معنوی دریای ژرفی است که می توان در آن غواصی کرد و به انواع گوهرهای معنوی دست یافت با آنکه تا آن زمان کتابهای ارزشمند و گرانقدری نظیر منطق الطیر عطار نیشابوری و حدیقت الحقیقت سنائی و گلشن راز شبستری از مهمترین و عمیق ترین کتب عرفانی و صوفیانه به شمار می رفتند ولی با ظهور مثنوی معنوی مولانا و جامعیت و ظرافت و نکته های باریک و …
متن کامل معرفی جامع کتاب مثنوی معنوی مولوی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
منابع و مراجع :
1) ای عاشقان ای عاشقان امروز ماییم و شما / افتاده در غرقابه ای ، تا خود که داند آشنا…
1) هر آن ناظر که منظوری ندارد / چراغ دولتش نوری ندارد 2) چه کار اندر بهشت آن مدّعی را…
1) ای بادِ بی آرامِ ما ، با گُل بگو پیغام ما / که : ای گُل ، گُریز اندر…
1) مگر نسیم سَحر بوی یار من دارد / که راحت دل امّیدوار من دارد 2) به پای سرو درافتاده…
1) ای نوبهارِ عاشقان ، داری خبر از یارِ ما ؟ / ای از تو آبستن چمن ، و ای…
1) غلام آن سبک روحم که با ما سر گران دارد / جوابش تلخ و ، پنداری شِکر زیر زبان…
View Comments
وقت بخیر ممنون از عوامل سایت یه جا رو اگه اشتبا نکنم غلط معنی کردین _خیر باشد نیمه شب چه می کَنی _ چون با مصراع بعدش هم قافیه میشه بعد معنیش عوض میشه _خیر باشد نیمه شب چه حفری می کَنی _ ممنونم
سلام . ممنون از اطلاع رسانی شما . اصلاح شد .