شرح و تفسیر غزل شماره 98 دیوان سعدی شیرازی

مردم هلال عید بدبدند ، و پیش ما / عید است و آنک ابروی همچون هلال دوست

مردم براب ورود به عید باید هلال عید را مشاهده کنند . امّا در نزد ما اکنون عید است و نشانۀ آن ابروی همچون هلال دوست است . [ عید = مراد عید فطر است / آنک = قید زمان است به معنی اکنون ، حالا ]

ما را دگر به سرو بلند التفات نیست / از دوستیّ قامت با اعتدال دوست

ما از زمانی که با قامت معتدل یار دوستی یافته ایم ، دیگر به قامت بلند سرو توجّهی نداریم . [ التفات = توجّه و عنایت / با اعتدال = موزون و متناسب ]

زآن بی خودم که عاشق صادق نباشدش / پروای نَفس خویشتن از اشتغال دوست

از آن روی از خود بی خود گشته ام که دوستدار راستین از پرداختن به دوست فارغ نمی شود تا به خود توجّه و التفاتی داشته باشد . [ بی خود = بی خویش و بی قرار / پروا = توجّه / اشتغال = سرگرم کردن و مشغول داشتن ]

ای خواب ، گِردِ دیدۀ سعدی دگر مگرد / یا دیده جایِ خواب بُوَد ، یا خیال دوست

ای خواب ، دیگر در اطراف دیدگان سعدی پرسه مزن ، زیرا چشمان او جای خیال دوست است و ناگزیر جایی برای خواب در آن وجود ندارد .

شرح و تفسیر غزل 97 شرح و تفسیر غزل 99