شرح و تفسیر غزل شماره 79 دیوان سعدی شیرازی در مرکز تخصصی شعر و عرفان دیدارجان
آیا این نسیم باد بهاری است که از جانب بوستان می وزد ؟ یا بوی خوش رسیدن به دوستان است ؟
_ بهار = شکوفه های تازه و نورُسته ، گل درخت نارنج و نوعی گل گاوچشم و اقحوان اصغر است ، بستان افروز که آن را تاج خروس گویند که گلی است سرخ رنگ و به عنوان گل زینتی نیز در باغ ها کاشته می شود ( گل و گیاه در ادبیات منظوم فارسی ) .
این نوشتۀ زیبا آدمی را مجذوب خود می سازد . گویی مثل موهای تازه رُسته بر روی گونه های معشوق است . [ خط (در مصراع اوّل) = دست خط و نوشته / خط (درمصراع دوم) = موهای تازه رُسته ای که گِرد رخسار خوب رویان برآمده باشد / نگارین = زیبا / دل بردن = کنایه از شیفته و بی قرار کردن]
ای پرندۀ گرفتار دل ، بازگرد که هنگام بازگشتن به آشیانه و رسیدن به آرامش است .
من و شمع شب ها در سوز و گدازیم ، با این تفاوت که سوز شمع آشکار و سوز درون من پنهان است . [ گداختن = ذوب شدن ، کنایه از لاغر شدن است ]
همه روزه در انتظار خبری که از تو رسد ، گوشم به راه و چشمم بر آستانت دوخته شده است . [ نظر = نگاه / آستان = درگاه و پیشگاه / گوش به راه و نظر بر آستان بودن = کنایه از انتظار کشیدن است ]
آنچنان در انتظارت به سر می برم که اگر مؤذّنی اذان گوید ، صدای او را صدای زنگ کاروان می پندارم . [مؤذّن = اذان گو / درای = زنگی که بر شتر بندند ]
با وجود آنکه بر من دشمنی های بسیار روا داشتی ، بازگرد ، زیرا دوستی من با تو همان دوستی پیشین است .
سرپنجۀ صبر و شکیبایی در برابر نیروی بازوان عشق تاب مقاومت ندارند .
بی میلی دوستان موافق از یکدیگر همانند جدایی میان تن و روان است . [ دمساز = موافق و هم راز / تفریق = فاصله و جدایی ]
این که سعدی دردمندانه می نالد . ناله های او بیانگر عشق و دوستی است . [ دعوی = دعوا ، ادّعا / بیان = دلیل و اثبات (لغت نامه) ]
نالیدن سعدی نی قلم را سوزاند و این مرکّبی که بر کاغذ نقش می بندد ، دود نی قلم است که در اثر نلۀ سعدی دل سوخته به وجود آمده است . [ حبر = سیاهی و دوده ، مرکّب / دخان = دود ]
افصح المتکلّمین ، مصلح بن عبدالله ملقب به سعدی شیرازی ، یکی از ستارگان قَدَرِ اوّل آسمان شعر و ادب فارسی است . وی به تقریب در سال 606 هجری قمری در شیراز و در خانواده ای که به تعبیر خودش ، همه از عالمان دین بودند ، دیده به جهان گشود . در کودکی پدر را از دست داد و تحت سرپرستی و تربیت جدِ مادریش قرار گرفت …
متن کامل زندگینامه سعدی شیرازی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
در میان آثار منظوم سعدی ، غزل هایش جایگاه ویژه ای دارد . بی تردید بخشی از شهرت سعدی از رهگذر سروده شدن این غزل ها تحقق یافته است . زیرا با مطالعه این سروده هاست که خواننده درمی یابد سعدی در یافته های عاطفی و احساسی خویش را در نهایت فصاحت و بلاغت به نظم کشیده و در اختیار مخاطب قرار داده است .
این غزل ها افزون بر جذابیت و دلفریبی و افزونی که در صورت آنها مشاهده می شود ، در بُعدِ معنایی آینه ای است از افکار انسان دوستانه ، عشق بع هستی و حیات بشری ، عنایت به عوالم روحانی و ماورایی ، تجربه های بشری که سعدی آنها را در سفرهایش و …
متن کامل معرفی جامع کتاب دیوان اشعار سعدی شیرازی را در مرکز تخصصی شعر و عرفان مطالعه نمایید.
1) ای عاشقان ای عاشقان امروز ماییم و شما / افتاده در غرقابه ای ، تا خود که داند آشنا…
1) هر آن ناظر که منظوری ندارد / چراغ دولتش نوری ندارد 2) چه کار اندر بهشت آن مدّعی را…
1) ای بادِ بی آرامِ ما ، با گُل بگو پیغام ما / که : ای گُل ، گُریز اندر…
1) مگر نسیم سَحر بوی یار من دارد / که راحت دل امّیدوار من دارد 2) به پای سرو درافتاده…
1) ای نوبهارِ عاشقان ، داری خبر از یارِ ما ؟ / ای از تو آبستن چمن ، و ای…
1) غلام آن سبک روحم که با ما سر گران دارد / جوابش تلخ و ، پنداری شِکر زیر زبان…